I. Mạng xã hội là hiện tượng của thế kỷ 21

Mạng xã hội đã trở thành một hiện tượng quan trọng trong thế kỷ 21. Đây là môi trường mà con người tương tác, chia sẻ kinh nghiệm và xây dựng các mối quan hệ trước đây chưa từng có. Thế kỷ 21 cũng đánh dấu sự gia tăng của công nghệ thông tin và việc kết nối toàn cầu thông qua Internet. Cùng với đó, sự phát triển của mạng xã hội đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp và tương tác với nhau.

Việc phát triển mạnh mẽ cũng như độ phủ sóng của Internet ngày nay, đồng thời với sự ra đời của các thiết bị thông minh có giá thành ngày càng phù hợp hơn, mạng xã hội đã trở nên gần gủi hơn và cũng trở thành một nhu cầu của mọi người.

II. Nghiện mạng xã hội – Giới trẻ khó cưỡng lại

Nghiện mạng xã hội là tình trạng khi người dùng sử dụng mạng xã hội (như Facebook, Instagram, Twitter, TikTok, và các ứng dụng khác) một cách quá mức, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, sức khỏe tâm thần và quan hệ xã hội.

Người nghiện mạng xã hội thường dành nhiều thời gian cho việc duyệt tin tức, thả tim, xem hình ảnh và video, tham gia thảo luận, và theo dõi hoạt động của người khác trên các nền tảng này.

III. Nguyên nhân mạng xã hội thu hút giới trẻ

Khi xã hội chưa phát triển, của cải vật chất tạo ra chỉ đủ những nhu cầu như ăn no mặc ấm, con người cảm thấy đủ khi đã đạt được những nhu cầu này. Ngày nay, xã hội ngày càng phát triển, mạng xã hội giúp thoả mãn những nhu cầu cao cấp hơn của con người ở những tầng cao nhất của tháp nhu cầu:

1. Nhu cầu kết nối và thuộc về: Mạng xã hội cho phép giới trẻ kết nối với bạn bè, gia đình và cộng đồng. Đó là nơi họ thể hiện bản thân, chia sẻ cuộc sống và tìm kiếm sự kết nối.
2. Tự thể hiện và gây ấn tượng: Giới trẻ thường muốn tự thể hiện và thu hút sự chú ý. Mạng xã hội cung cấp cơ hội để họ chia sẻ hình ảnh, suy nghĩ, và sở thích cá nhân.
3. Giải trí và thỏa mãn tò mò: Mạng xã hội cung cấp nhiều nội dung giải trí như video, âm nhạc, tin tức, và hình ảnh. Giới trẻ thường tìm kiếm thông tin mới và thỏa mãn tò mò qua mạng xã hội.
4. Tâm lý sợ bị bỏ lỡ: Mạng xã hội có thể tạo áp lực với bạn về việc kịp thời tham gia và theo kịp các xu hướng hướng mới. Sự kỳ vọng từ bạn bè và cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng trong tâm lý này.

IV. Hậu quả gây ra khi nghiện mạng xã hội quá mức

Nghiện mạng xã hội là một vấn đề ngày càng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ. Dưới đây là một số hậu quả của nghiện mạng xã hội:

1. Lãng phí thời gian: Sử dụng mạng xã hội thường khiến người dùng mất rất nhiều thời gian. Người dùng sẽ không thể tự chủ và dứt ra được với vô vàng những điều hấp dẫn mặc dù luôn nói rằng: “chỉ xem 5 phút nữa thôi”. Cuộc sống “ảo” trên mạng có thể ảnh hưởng đến cuộc sống thực rất nhiều nếu ta không thể tự chủ được mình.
2. Ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ: Sử dụng mạng xã hội liên tục có thể gây mệt mỏi, chóng mặt và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần. Đối với trẻ em, tần suất sử dụng thiết bị thông minh còn ảnh hưởng xấu đến đôi mắt, dễ dẫn đến các tật về mắt như khô mắt, cận thị.
3. Dễ gây hiểu nhầm về bạn: Sử dụng mạng xã hội quá nhiều có thể tạo ấn tượng xấu với bạn bè và đồng nghiệp. Nhiều người cho rằng bạn đang không tập trung hoặc quá nhàn rỗi trong công việc.
4. Lây nhiễm những điều xấu: Những trào lưu trên mạng xã hội không phải lúc nào cũng là đúng đắn. Đôi khi người dùng mạng xã hội bị thôi thúc tham gia vào những trào lưu vô bổ. Ngoài ra còn có thể bị chi phối tâm lý bởi những hệ tư tưởng xấu, đặc biệt là trẻ em khi mà con trẻ chưa thể phân biệt được đúng hay sai.
5. Nguy cơ an toàn thông tin cá nhân: Nghiện mạng xã hội có thể dẫn đến việc bị đánh cắp thông tin cá nhân, bị quấy rối hoặc lừa đảo.

V. Làm sao để kiểm tra bạn có nghiện mạng xã hội hay không?

Để biết bạn có nghiện mạng xã hội hay không, hãy kiểm tra những dấu hiệu sau:

1. Cảm xúc không ổn định: Cảm thấy lo lắng, kích động, cáu kỉnh, căng thẳng hoặc rối loạn hành vi khi không sử dụng mạng xã hội. Cảm xúc không ổn định có thể là dấu hiệu của nghiện mạng xã hội.
2. Dành quá nhiều thời gian trên mạng xã hội: Sử dụng mạng xã hội trong các tình huống rủi ro hoặc nguy hiểm, gây ảnh hưởng tiêu cực lên giấc ngủ.
3. Thói quen và tính cách thay đổi: Nghiện mạng xã hội có thể thay đổi thói quen và tính cách của bạn.
4. Cảm giác bất an khi không sử dụng mạng xã hội: Cảm thấy không thoải mái, cô đơn hoặc bị cắt đứt khỏi thế giới xung quanh khi không có kết nối với mạng xã hội.
5. Giảm hiệu suất công việc hoặc học tập: Sử dụng mạng xã hội quá nhiều có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và hiệu suất làm việc hoặc học tập.
6. Rút lui khỏi các hoạt động xã hội trực tiếp: Người nghiện mạng xã hội thường tránh gặp gỡ bạn bè, tham gia các hoạt động ngoại trời hoặc thậm chí gặp gỡ gia đình để dành thời gian cho mạng xã hội.

Nếu bạn nghi ngờ mình có nghiện mạng xã hội, hãy thử giảm thời gian sử dụng và tìm kiếm sự cân bằng giữa cuộc sống thực tế thay vì những trải nghiệm trực tuyến.

VI. Làm sao để giảm nghiện mạng xã hội

Để giảm thiểu tác động của nghiện mạng xã hội, hãy tạo thói quen sử dụng mạng xã hội lành mạnh, cân bằng với cuộc sống thực tại và bảo vệ thông tin cá nhân.

Nếu bạn đang cảm thấy mạng xã hội đang ảnh hưởng đến năng suất làm việc hoặc gây ra trạng thái trầm cảm, dưới đây là một số cách để cai nghiện mạng xã hội hiệu quả:

1. Gỡ bỏ ứng dụng mạng xã hội khỏi điện thoại: Các ứng dụng này thường rất thuận tiện và dễ dàng để truy cập, khiến bạn dần trở nên nghiện. Hãy xóa bỏ chúng khỏi điện thoại để giảm tần suất sử dụng.
2. Giới hạn thời gian trực tuyến: Đặt giới hạn thời gian cho việc sử dụng mạng xã hội. Hãy cố gắng không lướt mạng xã hội trong khoảng thời gian quan trọng như khi bạn đang làm việc hoặc thư giãn.
3. Giảm số lượng tài khoản mạng xã hội: Nếu bạn có quá nhiều tài khoản, bạn sẽ cảm thấy áp lực để không phải bỏ qua hình ảnh và những thông tin mới nhất mà mọi người đang chia sẻ. Hãy giảm số lượng tài khoản để giảm thời gian trực tuyến.
4. Tạo thói quen khác thay thế: Thay vì lướt mạng xã hội, hãy tìm những hoạt động khác để thay thế. Đọc sách, tập thể dục, nấu ăn, hoặc thậm chí tham gia các khóa học thú vị có thể giúp bạn giảm thiểu thời gian trực tuyến.
5. Tắt thông báo: Thông báo từ mạng xã hội thường là nguyên nhân khiến bạn liên tục kiểm tra điện thoại. Hãy tắt thông báo để giảm sự xao lãng và tập trung vào công việc hoặc hoạt động khác.
6. Thực hiện thử thách “không mạng xã hội”: Hãy thử thách bản thân không sử dụng mạng xã hội trong một khoảng thời gian nhất định, ví dụ như 24 giờ hoặc cả tuần. Điều này giúp bạn nhận ra mức độ nghiện và tìm cách giảm bớt.

VII. Cha mẹ cần làm gì khi con trẻ nghiện mạng xã hội

Nghiện mạng xã hội có thể ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ. Dưới đây là một số bí quyết giúp ba mẹ hỗ trợ con sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý:

1. Làm gương cho con: Hãy tránh sử dụng điện thoại trước mặt con quá nhiều. Tạo thói quen tốt và khuyến khích con làm theo. Con trẻ có tính hay bắt chước, làm sao có thể nói con trẻ ngừng sử dụng trong khi bạn vẫn đang sử dụng mạng xã hội quá nhiều? Hãy là một tấm gương tốt cho trẻ trước đã nhé.
2. Thoả thuận với con về thời gian sử dụng: Thay vì cấm đoán, hãy trở thành người bạn đồng hành và thảo luận cùng con về việc sử dụng mạng xã hội. Cam kết thời gian sử dụng là 1h hoặc 2h sau khi con đã hoàn thành tốt những việc con cần làm. Điều này giúp con trẻ phân bổ thời gian hợp lý cho gia đình, học tập và vui chơi giải trí.
3. Dành nhiều thời gian cho con hơn: Trò chuyện và tâm sự với con giúp kéo gần khoảng cách giữa ba mẹ và con, bạn có thể dẫn con đi chơi công viên, đi tắm biển, tham gia các trò chơi vận động như đá banh, cầu lông, đạp xe đạp… Đừng để con cảm thấy cô đơn và chán nản, con sẽ sớm tìm đến mạng xã hội để giải toả sự buồn chán.

Việc hỗ trợ con sử dụng mạng xã hội an toàn là một quá trình, cần sự kiên nhẫn và đồng thuận giữa ba mẹ và con cái. Không thể nói việc hỗ trợ này phải kéo dài 6 tháng hay 1 năm, vấn đề ở đây là con trẻ tự nhận ra và thay đổi dần dần thói quen sử dụng mạng xã hội.

VIII. Nếu con bạn thật sự có đam mê với mạng xã hội

Mạng xã hôi không phải là hoàn toàn xấu, tại sao lại không hướng cho con trẻ đến những công việc phù hợp với đam mê? Hãy thử trao đổi nghiêm túc với con trẻ về những nghề nghiệp tương lai hợp pháp mà có thể con bạn thích thú.

1. Nhà sáng tạo nội dung

Người sáng tạo nội dung, còn được gọi là Content Creator, đảm nhận việc nghiên cứu, chế tác và biên tập nội dung trên các nền tảng truyền thông khác nhau, từ báo đài truyền thống đến mạng xã hội hiện đại như Facebook, TikTok, Instagram, và YouTube.

Nhiệm vụ của họ là tạo ra nội dung mới mẻ thu hút lượng khán giả mục tiêu. Đòi hỏi nhà sáng tạo có sự khéo léo trong việc biểu đạt ý tưởng, sắp xếp cấu trúc, lựa chọn phương pháp thích hợp và cách trình bày để tương tác với khán giả mục tiêu.

Các nền tảng mạng xã hội cho phép người sáng tạo chia sẻ và phát triển nội dung của mình, tạo dựng tương tác với khán giả và thể hiện cá tính cũng như quan điểm riêng của họ. Đây đã trở thành một phần quan trọng trong ngành truyền thông, marketing, giáo dục và nhiều lĩnh vực khác.

2. Trở thành KOL chuyên nghiệp

KOL (viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Key Opinion Leader”, tức “người dẫn dắt dư luận chủ chốt”) hay còn gọi là “người có sức ảnh hưởng”

KOL có thể là người nổi tiếng như các diễn viên, ca sĩ, hoặc người có uy tín, kiến thức chuyên môn như các chuyên gia, người thành công trong một lĩnh vực nào đó. Họ được nhiều người biết đến và quan điểm/ý kiến của họ có ảnh hưởng lớn đến số đông công chúng.

Trên các phương tiện truyền thông, KOL rất được coi trọng bởi những thông điệp, ý tưởng mà thương hiệu muốn truyền tải, gửi gắm sẽ được KOL chia sẻ một cách chân thực, kết nối trực tiếp với công chúng, trở thành chủ đề được quan tâm, từ đó ảnh hưởng đến quyết định mua hàng, sử dụng sản phẩm/dịch vụ của đa số đối tượng khách hàng.

Ngoài ra, KOL còn được chia thành các dạng như sau:

1. Celeb (Celebrity – Người nổi tiếng): Nhóm này bao gồm các ngôi sao bóng đá, diễn viên, ca sĩ, người mẫu, hoa hậu… Họ có lượng fan hùng hậu, được yêu thích và độ nhận biết cao trong xã hội. Thường được chọn là đại sứ thương hiệu bởi uy tín, mức độ nhận biết và sức ảnh hưởng đến đông đảo công chúng.
2. Influencer (người có sức ảnh hưởng): Đây là nhóm các KOL có sức ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội, có lượng theo dõi đông đảo. Influencer không nhất thiết phải là người nổi tiếng, bất kỳ ai sử dụng mạng xã hội đều có thể trở thành influencer nếu quan điểm, chia sẻ của họ có ảnh hưởng lớn đến số lượng lớn đối tượng yêu thích lĩnh vực mà họ đang hoạt động

3. Người chỉnh sửa nội dung (editor)

Editor là một trong những nghề nghiệp đang được đánh giá cao trong thế giới truyền thông và xuất bản. Với vai trò quan trọng của mình, Editor đóng góp không nhỏ vào chất lượng và hiệu quả của những sản phẩm truyền thông. Để trở thành một Editor chuyên nghiệp, cần phải có những tố chất và kỹ năng đặc biệt.

Dưới đây là những tố chất cần có để trở thành một Editor chuyên nghiệp:

• Năng lực chỉnh sửa nội dung: Sử dụng các phần mềm chuyên dụng để thêm các hiệu ứng và âm thanh cho các sản phẩm kỹ thuật số. Các sản phẩm như hình ảnh hoặc video sẽ trở nên thu hút kháng giả nhiều hơn sau khi chỉnh sửa nhờ những hiệu ứng bắt mắt và mới lạ.
• Khả năng sử dụng ngôn ngữ phù hợp: Hiểu biết về ngữ pháp, từ vựng, và khả năng sử dụng ngôn ngữ cũng như diễn đạt bằng hình ảnh một cách linh hoạt hơn.
• Tính cẩn thận: Sự tỉ mỉ và cẩn trọng trong việc kiểm tra, chỉnh sửa và đảm bảo tính chính xác của các tác phẩm sẽ tạo ra sự khác biệt hoàn toàn trước và sau khi chỉnh sửa.
• Nâng cao khả năng làm việc nhóm: Để hoàn thành một tác phẩm cần phải có sự cộng tác của người viết kịch bản, diễn viên, người chỉnh sửa nội dung… Khả năng làm việc nhóm sẽ được nâng cao dần theo kinh nghiệm thực tế

IX. Mạng xã hội – xu hướng kết nối tương lai của cả thế giới

Mạng xã hội cũng có nhiều ưu điểm hấp dẫn giúp mọi người giải trí và thoả sức sáng tạo. Hãy cùng tìm hiểu một số trong số chúng:

1. Kết nối: Các trang mạng xã hội cho phép người dùng kết nối với mọi người trên khắp thế giới, bất kể họ đang ở quốc gia nào. Dựa vào kết nối internet và hồ sơ người dùng, bạn có thể liên lạc với những người ngay cả khi bạn không biết trước đó.
2. Thông tin: Mạng xã hội giúp bạn cập nhật tin tức mới nhất một cách nhanh chóng. Bạn có thể nhận thông tin về các sự kiện, tin tức nóng hổi, và cảnh báo khẩn cấp. Tuy nhiên, hãy luôn kiểm tra tính trung thực của tin tức trước khi chia sẻ.
3. Giao tiếp: Bạn có thể giao tiếp với mọi người thông qua mạng xã hội chỉ với một điện thoại thông minh hoặc máy tính. Bình luận, phản hồi, và tạo nhóm giúp bạn kết nối và trao đổi ý kiến một cách dễ dàng.
4. Quảng bá thương hiệu: Doanh nghiệp có thể sử dụng mạng xã hội để tiếp thị thương hiệu của mình. Điều này giúp họ tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả.

Bắt kịp và nắm lấy tương lai từ những cơ hội cũng như cẩn trọng với những cám dỗ từ mạng xã hội. Mong rằng bạn sẽ có những thay đổi tích cực hơn trong suy nghĩ và cách nhìn về mạng xã hội.

Ảnh minh hoạ: Internet